Utrecht 15-07-2019
De kwaliteit van textiel neemt af, waardoor het moeilijker is deze te vermarkten. Inzamelaars betalen een vaste vergoeding per kilo aan de gemeente, ongeacht de kwaliteit. Maar hergebruik van draagbare kleding – het verdienmodel van de sector – is steeds vaker onmogelijk. Met als gevolg een negatieve businesscase. “Het denken over textielinzameling en hergebruik moet rigoureus anders,” stelt Roderick Ferrari, secretaris van de Vereniging Herwinning Textiel (VHT), die namens o.a. Boer Groep, Sympany, Curitas en Leger des Heils de noodklok luidt.
Nederland zamelt jaarlijks 75 miljoen kilo textiel in. De kwaliteit van het materiaal gaat hard achteruit, met name de laatste vijf jaar. Dat heeft drie oorzaken. In de eerste plaats het inzamelsysteem met ondergrondse containers. Gemeenten zetten steeds vaker ondergrondse containers neer, ook voor textiel. Door regen en grondwater wordt het textiel geregeld nat, tijdens het lossen verspreidt het vocht zich over de kleding. De verontreinigingsgraad steeg van acht naar vijftien procent. In de tweede plaats is er de éénzijdige prikkel van de landelijke VANG-doelen (van Afval Naar Grondstof). Deze hebben gemeenten aangespoord steeds minder restafval in te zamelen. Veel gemeenten hebben dit doorvertaald met invoer van drempels voor het inleveren van restafval, zoals toegangspasjes of Diftar (betalen per kilo). Ferrari: “Voor het aandeel restafval goed, voor ons problematisch. Inwoners hebben niet ineens veel minder restafval: ze zijn óf beter gaan scheiden óf dumpen het nu in een andere container, zoals die voor textiel. Steeds meer vodden komen nu in de textielbakken terecht, waar evengoed een inzamelvergoeding voor betaald moet worden. Daar kun je natuurlijk geen positieve businesscase op maken. We missen bij VANG een integrale kijk op de hele grondstof-rotonde.”
De laatste oorzaak is toename van fast fashion: snelle wisseling van collecties, bodemprijzen, goedkope productie in lagelonenlanden en een slechtere kwaliteit. Met als gevolg steeds meer niet-herdraagbaar textiel, van lage kwaliteit, in de kledingbakken. De kwalitatief mindere kleding is na enkele keren dragen en wassen al versleten en heeft nauwelijks waarde. Pas als recycling van textiel op grote schaal plaatsvindt, kunnen we onze vodden op een goede manier upcyclen. Maar hiervoor moet de markt wel in beweging komen, een proces dat zeer traag verloopt.
Ferrari heeft namens VHT heeft een lijst met aanbevelingen gemaakt (bijlage), voor alle betrokkenen in de textielketen. “Het denken over textielinzameling als een cash cow, moet om. In plaats van op vergoedingen te sturen, doen gemeenten er goed aan om mate van hergebruik, transparantie in de keten en innovatie te beoordelen. Hierin samen optrekken is de juiste afslag naar de grondstof-rotonde.”
De Vereniging Herwinning Textiel (VHT) is de brancheorganisatie voor de textielherwinningsindustrie, de branche die zich bezighoudt met het inzamelen, sorteren, verwerken en verhandelen van herbruikbaar textiel.
Aanbevelingen textielhergebruik
Vereniging Herwinning Textiel
Inzameling
- Kies een inzamelsysteem op basis van kwaliteit. Neem geen ondergrondse containers die mechanisch worden geleegd.
- Stuur bij aanbestedingen meer op kwaliteit dan op kwantiteit.
- Verbeter bij overheden en burgers de kennis over textielinzameling- en recycling.
- Weet als gemeente wat met het ingezamelde materiaal gebeurt. Monitor de verontreiniging, de sortering en de verwerking.
- Zoek naar nieuwe inzamelpunten, die inpandig, fijnmaziger en minder anoniem zijn.
Sortering/recycling
- Zorg voor een kwalitatief goede sortering in voldoende deelstromen.
- Experimenteer met verbeterkansen, zoals het drogen van vochtig textiel.
- Zorg met nieuwe recyclingtechnieken dat gebruikt textiel daadwerkelijk hoogwaardig wordt gerecycled.
Kledingproducenten
- Ontwerp kwalitatief goede kledingstukken die lang meegaan en herdraagbaar zijn.
- Pas een percentage secundaire grondstoffen toe in nieuw textiel. De overheid moet dit van producenten eisen.
Kopers van textiel
- Zet als overheid en bedrijf de inkoopkracht in door textiel circulair in te kopen.
- Creëer als gebruiker een grotere afzetmarkt voor tweedehands kleding en textiel met een percentage gebruikt textiel.
- Houd gebruikt textiel apart en lever het schoon en gescheiden in.